Δείξε μου τον τρόπο
Η επαφή που μπορεί να έχει κάποιος με τα παιδιά είτε ως γονιός, είτε ως συγγενής ή ακόμα και ως εκπαιδευτικός είναι κάποιες φορές μαγική. Είναι ο καλύτερος τρόπος να διδάσκεται κανείς και να βλέπει στην πράξη πώς οι συμπεριφορές μας αλληλοεπηρεάζονται. Και είναι τα παιδιά που αν τα παρατηρήσεις θα σου δείξουν πράγματα που πολλές φορές από μόνος σου δεν θα έπαιρνες χαμπάρι ότι τα κάνεις. Είναι σαν να έχεις απέναντί σου έναν καθρέφτη.
Όλοι έχουμε ακούσει ή και το έχουμε δει να γίνεται, πως τα παιδιά δηλαδή αντιγράφουν συμπεριφορές. Μιλάνε, αντιδρούν, μιμούνται γενικά τους μεγάλους. Μάλιστα κάποιες φορές οι μεγάλοι μην μπορώντας να συνειδητοποιήσουν το πόσο σοβαρό είναι αυτό, μπορεί να διακωμωδήσουν ή και να ενθαρρύνουν ένα παιδί στο να συμπεριφέρεται όχι σαν παιδί, αλλά σαν μεγάλος με κάποιες εκφράσεις που δεν ταιριάζουν με την ηλικία του ή κάποιες αντιδράσεις ή κινήσεις που μόνο χαριτωμένες δεν θα τις έλεγε κανείς.
Νομίζουμε πολλές φορές πως τα παιδιά είναι μικρά, αφελή ή απλά αδιάφορα. Πως εκεί που παίζουν και εμείς δίπλα τους μιλάμε ή κάνουμε διάφορα πράγματα, εκείνα δεν προσέχουν και είναι προσηλωμένα στο παιχνίδι τους. Αυτό πιστεύω είναι μεγάλο λάθος. Οι κεραίες τους είναι πάντα σε ετοιμότητα. Απορροφούν καθετί που ακούν ή βλέπουν και μετά το αντιγράφουν με το δικό τους τρόπο σε μια δεδομένη στιγμή, αφήνοντάς μας έκπληκτους για το πού το είδαν ή το άκουσαν.
Ένας γονιός λοιπόν που φωνάζει όλη την ώρα όχι μόνο στο παιδί του αλλά και στα υπόλοιπα μέλη μιας οικογένειας, ένας γονιός που μιλάει άσχημα και βρίζει, αυτός που προσπαθεί πάντα με πλάγιο τρόπο να επωφελείται από τους άλλους, αυτός που αδιαφορεί και βαριέται και θέλει να ξεμπερδεύει, όλες αυτές οι συμπεριφορές καταγράφονται στα παιδικά μυαλουδάκια και κάποιες στιγμές εφαρμόζονται στην πράξη. Δεν είναι τυχαίο μάλιστα που πολλές φορές λέμε για κάποιο παιδί «ίδιος ο πατέρας του» ή «από τη μητέρα σου το πήρες αυτό» και δεν αναφερόμαστε στην εξωτερική εμφάνιση, αλλά στο χαρακτήρα.
Ακούμε συχνά για κάποια παιδιά που είναι επιθετικά. Ένα μωρό όταν γεννιέται δεν αρχίζει να κλωτσάει τη μάνα του, να την σπρώχνει, να τη φτύνει και να κάνει διάφορα τέτοια πράγματα που δηλώνουν μια άσχημη και βίαιη συμπεριφορά. Μεγαλώνοντας όμως σε ένα σπίτι με γονείς που χειροδικούν ο ένας στον άλλον, που μιλούν επιθετικά και προσβλητικά, που μειώνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού με το να υποτιμούν τις ικανότητες και την ίδια του την ύπαρξη, ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Και ίσως να ακούγεται τραβηγμένο αυτό σαν εικόνα. Κι όμως συμβαίνει κάποιες φορές σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό. Άλλες πάλι φορές η αδιαφορία των γονιών μπορεί να οδηγεί ένα παιδί σε συμπεριφορές ακατάλληλες προκειμένου να τραβήξει την προσοχή τους.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τους δασκάλους. Ένας αδιάφορος δάσκαλος που απλά μπαίνει σε μια τάξη και κοιτάζει να βγάλει το μάθημα, χωρίς να θέλει να το κάνει ενδιαφέρον και ευχάριστο στα παιδιά, δεν θα καταφέρει ποτέ να κερδίσει τον σεβασμό ,την εκτίμηση και την προσοχή τους. Και τα παιδιά δεν θα έχουν τις επιδόσεις που θα μπορούσαν, η ώρα του μαθήματος θα είναι βαρετή και η γνώση θα πηγαίνει... περίπατο!
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να έχουμε πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μας πως όταν βρισκόμαστε κοντά στα παιδιά μας, θα πρέπει να είμαστε προσεχτικοί στον τρόπο που μιλάμε, στο τι κάνουμε τόσο σε άλλους ενήλικες όσο και στα ίδια τα παιδιά. Γιατί μια μέρα, που θα είναι πλέον αργά για να μπορούμε να αλλάξουμε κάποια πράγματα, θα διαπιστώσουμε πως αυτό που έγιναν τα παιδιά μας είναι ο τρόπος που εμείς τους τον διδάξαμε, άθελά μας μεν, αλλά χωρίς να μπορούμε να πάρουμε πίσω την ευθύνη για αυτό το αποτέλεσμα.